Umetnički zanatlije ili fabricatori igraju ključnu ulogu u savremenoj umetničkoj sceni Berlina, često u senci, ali neizostavni u stvaranju velikih umetničkih dela. Ovaj tajni savez između umetnika i zanatlija zasniva se na međusobnom poverenju, veštinama i zajedničkoj strasti za stvaranjem. Dok umetnici donose kreativne ideje i vizije, fabricatori su majstori u realizaciji tih ideja, pretvarajući apstraktne koncepte u opipljive forme.
U industrijskom kompleksu nekadašnjeg Oberspree Cable Worksa, na obali reke Špre, dešava se nešto veoma značajno za svet umetnosti.
Nekadašnja fabrika kablova iz doba Nemačke Demokratske Republike sada je poprište jedne potpuno drugačije vrste proizvodnje – izrade umetničkih dela. Tu, među alatima, uzorcima drveta i zaštitnim kacigama, Sandra Stemmer i Holger Hönck vode kompaniju “Stop Making Art,” jedan od najvažnijih igrača na rastućoj sceni umetničke produkcije u Berlinu. Berlin je odavno prepoznat kao umetnički centar, ali manje poznata činjenica je da se ovde razvila i scena visoko kvalifikovanih proizvođača umetnosti. Ovi “nevidljivi heroji” igraju ključnu ulogu u stvaranju velikih, tehnički složenih dela koja krase galerije i muzeje širom sveta. Dok su umetnici oduvek koristili pomoćnike, savremeni svet umetnosti sve više zavisi od stručnjaka koji mogu izraditi ambiciozne projekte koje umetnici zamišljaju.
“Stop Making Art” je samo jedna od mnogih kompanija u Berlinu koja omogućava umetnicima da ostvare svoje vizije. Stemmer i Hönck su specijalisti u spajanju umetnika sa pravim proizvođačima – od livaonica metala do staklara – omogućavajući realizaciju kompleksnih projekata, često u okvirima ograničenih budžeta. Ova praksa nije nova – i renesansni umetnici su koristili pomoćnike – ali sa sve većim obimom i tehničkom zahtevnošću savremenih umetničkih dela, uloga proizvođača postala je presudna. Ipak, njihova uloga često ostaje nevidljiva, što neki pripisuju predrasudama da umetnici moraju sami stvarati svoja dela. “Za mene je to samo deo svakodnevnog posla,” rekao je za Art Basel Uwe Schwarzer, osnivač kompanije “Mixedmedia,” jedne od najstarijih fabrika umetnosti u Berlinu, koja je radila sa umetnicima kao što su Marina Abramović i Olafur Eliasson.
Ovaj odnos između umetnika i fabricatora odražava dublji dijalog između prošlosti i sadašnjosti, tradicije i inovacije, i pokazuje da umetnost ne može postojati u izolaciji od materijalnog sveta koji je okružuje.
Međutim, uprkos ključnom doprinosu, proizvođači umetnosti često se suočavaju sa zahtevima da sakriju svoju ulogu. Ipak, za Berlin, grad sa bogatom industrijskom istorijom, ali i relativno malom modernom industrijom, razvoj ovakvih kompanija predstavlja važan doprinos umetničkom i kulturnom pejzažu. I dok svet sve više prepoznaje značaj ovih “nevidljivih” umetnika, Berlin ostaje mesto gde se njihova veština i stručnost cene i slave, makar u krugu onih koji znaju šta stoji iza grandioznih umetničkih dela koja ostavljaju publiku bez daha.